Pioppi of Floppie

Er ligt weer een nieuw dieetboek in de winkel: Het Pioppi dieet, een lifestyleplan in 21 dagen van Dr. Asdeem Malhotra en Donal O’Neill.
Op de achterkant valt te lezen dat de voormalig minister van Volksgezondheid in Engeland van mening is dat dit boek miljoenen mensen gezonder en gelukkiger kan maken. Sterker nog: nadrukkelijk wordt vermeld dat onderzoek uitwijst dat Pioppi gegarandeerd succes levert. In de inleiding staat dat alles wat je weet en gelooft op z’n kop wordt gezet. Tijd dus om dit dieet nader te bekijken. Al lezende werd ik toch ernstig teleurgesteld. Het gaat om oude wijn in nieuwe zakken zonder veel diepgang.

Pioppi is een plaatsje in Italië aan de westkust, onder Napels. De schrijvers van het boek hebben hier hun inspiratie opgedaan, zeggen ze. Het gaat dus om een Mediterraan voedingspatroon. Dat houdt in een voedingspatroon met vooral onbewerkte voedingsmiddelen zoals verse groente en fruit, peulvruchten, noten en zaden, olijfolie, vis, kip, volkoren producten en met mate rood vlees en melkproducten. Is dat nieuw of verrassend? Welnee, de Gezondheidsraad pleit al jaren in de richtlijnen voor een dergelijk voedingspatroon.

In het boek benadrukken de schrijvers dat het Pioppi dieet geen dieet is in de gebruikelijke zin van het woord namelijk het beperken van bepaalde voedingsmiddelen of hoeveelheden van voedingsmiddelen. Het woord dieet komt van het Griekse woord Diata dat ‘leefregel’ betekent.
Het gaat dus om een leefstijl met aandacht voor stressbeperking, beweging, slaap en de kwaliteit van de voeding. Is dat nieuw of verrassend. Welnee, de zorgverzekeraars staan op het punt om adviezen van leefstijlcoaches te vergoeden vanuit de basisverzekering. We weten al heel lang dat de boodschap van minder eten en meer bewegen geen recht doet aan de problematiek van welvaartsziekten.

De schrijvers staan een bijzonder rigoureus koolhydraatarm voedingspatroon voor. Onduidelijk is waar ze die visie vandaan halen. Niet uit Italië – het pastaland bij uitstek. Ook het land waar de espresso flink gezoet wordt met veel suiker. Er is niks mis met een advies koolhydraatbeperkt te eten. Dat weten we al lang. Steeds meer geluiden gaan op dat we niet alleen teveel maar ook ongezonde, snelle, koolhydraten binnenkrijgen die onze bloedsuikerspiegel verstoren. Schrap de suiker en de alcohol, beperk de overige zoetstoffen zoals honing en dadels en stap over op onbewerkte voedingsmiddelen. Dan kom je al een heel eind. Maar het bijna volledig schrappen van granen en knollen is onverstandig om de simpele reden dat we dan niet alle vitaminen en mineralen maar ook vezels binnenkrijgen die we nodig hebben. Bovendien draaien onze hersenen op die koolhydraten.

Daartegenover zetten de schrijvers een verheerlijking van het ei, minimaal tien per week. Kom op zeg, volwaardige voeding is gevarieerd. Geen enkel voedingsmiddel hoort op een troon. Er is niets mis met een ei maar daarom hoeven we ons er niet mee vol te stoppen. Er zijn zoveel meer bronnen van eiwit. In de variatie ligt het voordeel dat we een breed spectrum binnenkrijgen van noodzakelijke stoffen: niet teveel en niet te weinig.

Ook adviseren ze om te vasten. Eenmaal per week 24 uur naast de optie van het overslaan van ontbijt. Die Italianen volstaan immers met een kopje koffie bij het ontbijt. De vraag is of bij die gedachte rekening is gehouden met het feit dat Italianen erg laat klaar zijn met werken, in de regel uitgebreid hebben geluncht en pas laat hun avondeten nuttigen. Tsja, dan heb je ’s morgens vroeg nog geen behoefte aan een uitgebreid ontbijt. In Nederland eten we het avondeten meestal tussen 17.00 en 19.00 uur. Dan heb je de volgende ochtend meer behoefte aan een goed ontbijt. Kortom, de gedachtegang van de schrijvers lijkt wat kort door de bocht en weinig doordacht. Regionale voedingspatronen komen niet uit de lucht vallen en je kunt er niet zomaar wat krenten uitplukken en dat voorstellen als de oplossing. Maar ook de optie van wekelijks een dag 24 uur vasten is discutabel. Voor de meeste mensen is vasten te intensief. We zijn nu eenmaal ritmische wezens en onze biologische processen verlopen volgens een bepaald ritme. Bovendien kun je door regelmatig vasten voedingsstoffen te kort komen. Vasten vraagt daarom voorbereiding en nazorg.

Opmerkelijk is de stelling van de schrijvers dat kleine hoeveelheden rode wijn bescherming bieden tegen hartaandoeningen. De onderzoeken die dat bevestigen zijn namelijk niet erg betrouwbaar vanwege het feit dat de groep geheelonthouders in die onderzoeken ook een verdacht groot aantal ex-alcoholisten bevatte waarmee geen rekening is gehouden. Aannemelijk is dat verslavingsgedrag in het verleden een negatieve impact op de gezondheid heeft gehad. Maar de schrijvers vergeten te benoemen dat er ook duidelijke link ligt tussen alcoholgebruik en kanker. Ja hoor, er kunnen best stofjes zitten in wijn die de gezondheid bevorderen maar uiteindelijk gaat het om de vraag naar welke kant de weegschaal doorslaat. Bij alcohol is dat de verkeerde kant. Niet voor niets is het advies van de Gezondheidsraad om beter geen alcohol te drinken.

De conclusie is dat Pioppi geen nieuws heeft te bieden maar gewoon aansluit bij de bestaande hypes. Pioppi, dat kleine dorpje is niets meer dan een kapstok, een verhaaltje, waaraan een aantal gedachten zijn gehangen. Dat heet marketing. Voor zover de schrijvers een pleidooi houden om vers en puur te eten en aanpassing van leefstijl kan ik ze volgen. Maar ze vliegen uit de bocht als het gaat om het schrappen van belangrijke voedingsmiddelen zoals granen, het verheerlijken van specifieke producten zoals het ei, het inzetten van vasten zonder context en het gemak waarmee ze alcohol promoten zonder te wijzen op de gevaren. Er zijn betere boeken over leefstijl.